Wat is het Israelische ICL voor een bedrijf?

Een nadere kennismaking: vervuiling, uitbuiting en verzet van Amsterdam tot Palestina

In het kort:

• Bewoners van Amsterdam-Noord en andere stadsdelen hebben veel overlast van chemische stank, voornamelijk veroorzaakt door ICL. Behalve een verschrikkelijke geur stoot ICLook hoge concentraties zoutzuur (HCl) uit. Ondanks jarenlange klachten en opgelegde dwangsommen blijft ICL vervuilen.
• In Catalonië (Spanje) veroorzaakte ICL Iberia grootschalige watervervuiling, waardoor de Catalaanse overheid enorme schulden opliep. Ondanks deze schulden zoekt het bedrijf nog steeds naar uitbreiding in regio.
• ICL profiteert van de illegale bezetting van Palestina door Israël. Het bedrijf wint mineralen en water uit de Dode Zee in de bezette Westelijke Jordaanoever, draagt bij aan de vernietiging van het milieu en aan de landbouw in de nederzettingen. De activiteiten van ICL hebben al tot grote ecologische rampen geleid, maar toch zijn er plannen voor nieuwe, schadelijke mijnen.
• ICL is een van de slechts drie bedrijven die betrokken zijn bij de toeleveringsketen voor de productie van witte fosformunitie. Het gebruik ervan als brandwapen in burgergebieden vormt een oorlogsmisdaad. Amnesty International heeft gedocumenteerd dat Israël deze munitie recentelijk heeft gebruikt in Gaza en Libanon, wat heeft geleid tot verschrikkelijk leed onder de bevolking.
• ICL financiert rechtstreeks de Israëlische strijdkrachten (IDF) via haar programma ‘Adopt a Soldier’, een project dat tot doel heeft hulp te bieden aan gevechtssoldaten. ICL heeft twee regimenten geadopteerd die actief hebben deelgenomen aan verschillende massale wreedheden, waaronder de Nakba en het grondoffensief in Gaza dat in oktober 2023 begon.

ICL in Amsterdam

Het stinkt in Amsterdam-Noord ! En niet zo’n beetje ook. Bewonersinitiatief Adem Vrij aan het IJ vraagt aandacht voor de ervaring van vele bewoners in Noord, waar de lucht tijdens zuidwestenwind constant vervuild is met chemische geuren, waardoor bewoners last hebben van geirriteerde luchtwegen, prikkende ogen, hoofdpijn en benauwdheid. De stank en luchtvervuiling wordt veroorzaakt door de industie in het westelijk havengebied van Amsterdam, waaronder de Bunge-sojafabriek, de oliehavens, cruiseterminals en vooral ICL Fertilizers (ook bekend als Amfert).

Sinds de jaren zeventig en tachtig zijn er al klachten over de stank en luchtvervuiling die de kunstmestfabriek veroorzaakt.¹ Klachten van de afgelopen zes jaar werden grotendeels genegeerd, omdat de fabriek in 2026 zou verhuizen – maar dit is niet meer het geval: het bedrijf blijft in de Amsterdamse haven tot 2040. Dan loopt het erfpacht contract af. Ondertussen lijkt het erop dat de fabriek de stad blijft vervuilen met haar uitstoot van zoutzuur en geen rekening houdt met de lokale bewoners, met alle gevolgen van dien.

Zoutzuur (HCl) is een sterk verzurende vervuilendestof en beïnvloedt ecosystemen, planten en water.² Langdurige blootstelling, zelfs bij lage concentraties, kan ernstige gevolgen hebben voor de menselijke gezondheid, zoals schade aan de luchtwegen en longfunctiestoornissen.³

In oktober 2024 mat de omgevingsdienst (ODNZKG) een HCl-concentratie van 736 mg/Nm³ bij ICL, terwijl de milieuvergunning slechts 30 mg/Nm³ toestaat.⁴ De nieuwe wettelijke norm, die nog niet voor ICL geldt, is een uitstoot van slechts 3 mg/Nm³.⁵ Een rapport uit 2025 liet pieken van een concentratie van 1670 en zelfs 2175 mg/Nm³ zien.⁶ De omgevingsdienst legde twee boetes van elk €125.000 op, die ICL weigerde te betalen. In september van dat jaar wees Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Holland hun bezwaar af.⁷ ICL heeft sindsdien besloten de boetes en metingen van HCl aan te vechten bij de rechtbank.⁸ Boetes kunnen betaald worden, maar omwonenden willen vooral ook een einde aan de luchtvervuiling van ICL. Zij vinden dat de fabriek moet worden stilgelegd totdat de problemen zijn opgelost.

Background van ICL

ICL Group Ltd produceert kunstmest en andere zogenaamde specialiteitschemicaliën. Voorheen heette het Israel Chemicals Ltd. Ze produceren voor drie toepassingen: 1) kunstmest, 2) industriële producten en 3) prestatieproducten.⁹ Elad Aharonson is President en CEO van ICL Group, en Ilan Barkai is President van de Potash Division en Hoofd van Israel Phosphate Operations. Het bedrijf werd opgericht in 1968¹⁰ en staat genoteerd aan de beurs van New York en Tel Aviv.¹¹

ICL produceert producten voor de industriële landbouw- en voedselsector, waaronder meststoffen en veevoedersupplementen . De meststoffen omvatten rode en witte potas en fosfaten.¹² ICL bezit ook merken zoals Nutri Liquid Nitrogen, dat stikstofmeststoffen levert. Het bedrijf stelt zich in te zetten tegen honger wereldwijd en een rol te spelen in voedselzekerheid. Dit narratief is gebruikelijk bij producenten van chemische meststoffen.

ICL werkt samen met Yara, één van de grootste producenten van synthetische meststoffen, berucht om de ecologische schade wereldwijd en schandalen rond corruptie.¹³ Yara claimt “verantwoord” de wereld te “voeden” en de planeet te “beschermen”.¹⁴ Studies tonen echter aan dat stikstof- en fosfaatmeststoffen een milieucrisis veroorzaken, met toenemende algenbloei en “dode zones” in de oceanen. Volgens wetenschappers is de limiet voor stikstof- en fosfaatafval ruimschoots overschreden, wat de planeet in gevaar brengt.¹⁵ Chemische meststoffen zijn niet nodig om de wereld te voeden en moeten geleidelijk worden afgeschaft.¹⁶
De chemicaliën van ICL worden niet alleen in de landbouw toegepast. Ze worden ook gebruikt in batterijen, olie- en gasboringen, brandvertragers, auto-industrie, producten voor bosbrandbestrijding, medicijnen en cosmetica. Een toepassing die ICL op de website niet promoot, is militair gebruik – daarover later meer. ¹⁷

In Spanje exploiteert ICL Iberia al bijna dertig jaar mijnen in Súria en Sallent (Catalonië), waarbij lozing van zout en giftig afval in zoetwatersystemen zorgt voor ernstige milieuschade. Naast de vervuiling van natuur, landbouwgebieden en de gezondheid van alle levende wezens, hebben deze praktijken honderden miljoenen euro’s schuld voor de Catalaanse overheid veroorzaakt. Na een illegaalverklaring van hun mijnactiviteiten probeert ICL nog steeds om nieuwe projecten in de regio te openen.¹⁸

In St. Louis, Missouri, is ICL een project van $547 miljoen aan het opzetten, met onder andere faciliteiten voor batterijproductie en energie- en transportproducten.¹⁹ De lokale bewoners verzetten zich tegen deze tweede fabriek in hun stad en tegen de chemicaliën die ICL produceert en die worden gebruikt in munitie.^20;21 ICL’s activiteiten in de VS rond witte fosfor worden vanaf deze locatie geregeld.²²

Betrokkenheid bij de productie van witte fosformunitie

Witte fosfor wordt toegepast in industriële wapens. De munitie wordt gemaakt van fosforiet, dat ontsteekt bij contact met zuurstof en daarbij een witte rook afgeeft. De witte fosfor wordt tot wel meer dan 800 °C heet , en kan zorgen voor blindheid, schade aan organen en de verbranding van meerdere lagen organisch weefsel, waardoor het ook extreem pijnlijk is.²³ De productie van witte fosfor is op zich legaal, maar militair gebruik ervan als brandwaap²⁴ in bevolkte gebieden wordt door de Verenigde Naties aangemerkt als een oorlogsmisdaad (Artikel 2, Protocol III van de Conventie over Conventionele Wapens).

Het wordt wereldwijd voornamelijk geproduceerd en geleverd door drie bedrijven: ICL, Bayer-Monsanto en Pine Bluff Arsenal (PBA).²⁵ Een van de chemicaliën die ICL produceert, is fosfaat, maar er zijn geen bewijzen dat zij witte fosfor produceren.Documenten bewijzen echter dat Bayer witte fosfor produceert en dat ICL deze vervolgens distribueert aan het Amerikaanse leger. Het wordt naar PBA gestuurd, waar het wordt gebruikt als munitie-vulling voor het maken van witte fosformunitie.²⁶ ICL Group heeft via haar dochteronderneming ICL-IP AMERICA INC officieel een contract voor de levering van witte fosfor aan het Amerikaanse leger voor de productie van wapens van 2020 tot eind 2025.²⁷ ICL Group werd benaderd door ABC (een Australische publieke nieuwsdienst) en ontkende aanvankelijk elke betrokkenheid bij de levering van witte fosfor aan wapenfabrikanten. Toen ICL Group de details van het contract kreeg voorgelegd, bevestigde het bedrijf de overeenkomst, maar zei het dat het vóór de einddatum in 2025 was gestopt met de levering van witte fosfor aan het Amerikaanse leger. “We zijn vorig jaar gestopt met de levering en het Amerikaanse leger is hiervan op de hoogte gesteld”, aldus een verklaring. Het bedrijf heeft niet gezegd wanneer precies het in 2024 is gestopt met de levering.²⁸ Daardoor heerst er onduidelijkheid over de huidige stand van zaken met betrekking tot de betrokkenheid van ICL bij het Amerikaanse leger.²⁹

Witte fosfor: een chemisch oorlogswapen

In militaire contexten wordt wit fosfor vaak gebruikt en verkocht onder het mom dat het voor visuele doeleinden dient, om rook en licht te creëren, in plaats van als brandwapen. Witte fosfor is gebruikt “door het Amerikaanse leger in Fallujah, Irak, in 2004; door Turkije (…) tegen de Koerdische bevolking in Serekaniye; in Syrië, in 2019; door Saoedi-Arabië in hun door de VS gesteunde campagne in Jemen in 2016,; en recentelijk zijn er beschuldigingen van gebruik door Russische troepen in Oekraïne in 2022”.³⁰ Israël gebruikt al sinds de jaren tachtig witte fosfor in Libanon.³¹ Volgens Amnesty International heeft het gebruik van witte fosfor door Israël in Gaza in 2008 en 2009 burgers verwond en publieke instellingen zoals scholen en ziekenhuizen verwoest.³² Sinds 7 oktober 2023 wordt witte fosfor van Amerikaanse oorsprong gebruikt tegen de burgerbevolking in Gaza en het zuiden van Libanon.^33;34 Het meest opvallende en recente voorbeeld is dat het Israëlische leger in november 2023 witte fosforbommen heeft gegooid op een UNWRA-school in Gaza.³⁵ Amnesty International heeft vastgesteld dat de bommen afkomstig zijn van PBA die door het Amerikaanse leger zijn geleverd.³⁶ Of de VS deze munitie momenteel nog steeds naar Israël exporteert, is onduidelijk.³⁷

De betrokkenheid van ICL bij Palestina en de genocide

Dead Sea Works Ltd. (DSW), een volledige dochteronderneming van ICL Group, wint potas uit de Dode Zee, die gedeeltelijk in de bezette Westelijke Jordaanoever ligt.³⁸ De staat Israël oefent al tientallen jaren onwettige controle uit over dit gebied en exploiteert de hulpbronnen ervan.³⁹ Er zijn geen garanties dat de mineralen die ICL ontgint uitsluitend afkomstig zijn uit “Israëlisch” grondgebied, wat erop wijst dat ICL ageert op en profiteert van de illegale bezetting van Palestijns grondgebied. Bovendien blokkeert DSW, door water te winnen uit het noordelijke bekken van de Dode Zee, de toegang tot essentiële elementen voor de voortplanting van het leven, namelijk water, ten koste van het recht van het Palestijnse volk op water.⁴⁰ ICL is door Who Profits aangemerkt als een van de bedrijven die profiteren van de bezetting en betrokken zijn bij de nederzettingseconomie: Producten vervaardigd door Fertilizers and Chemicals (ICL Haifa), een dochteronderneming van de ICL Group, zijn gedocumenteerd in verschillende agrarische nederzettingen in de bezette Westelijke Jordaanoever; de klandizie van ICL Haifa omvat regionale landbouwbedrijven in de Jordaanvallei, in de bezette Syrische Golan en op de bezette Westelijke Jordaanoever. Ook is er vastgesteld dat meststoffen van ICL worden gebruikt in agrarische experimenten in illegale nederzettingen.⁴¹ Bovendien heeft het oppompen van water uit de Dode Zee door ICL bijgedragen aan de daling van het waterpeil in de Dode Zee, zoals het bedrijf zelf ook heeft erkend.⁴² Alleen al in 2021 heeft ICL ongeveer 443 miljoen kubieke meter water opgepompt uit het noordelijke bekken, waar het waterpeil jaarlijks met 1,2 meter daalt als gevolg van het oppompen van water voor industriële doeleinden.⁴³

In 2017 stortte de wand van de verdampingsvijver bij de kunstmestfabriek van ICL Rotem in, waardoor tussen de 100.000 en 250.000 kubieke meter of meer zeer giftig afvalwater door de Ashalim-rivier stroomde. Dit heeft schade toegebracht aan de flora en fauna in het gebied, waarbij in de twee weken na het ongeval verschillende dode dieren zijn aangetroffen.⁴⁴ Hierdoor kreeg ICL de hoogste boete ooit opgelegd aan een bedrijf in Israël voor milieuschade door vervuiling, namelijk 115 miljoen NIS (33 miljoen dollar).⁴⁵

Bovendien probeert ICL momenteel een nieuwe fosfaatmijn te openen in de Negev-woestijn, waarvan het Israëlische ministerie van Volksgezondheid heeft gewaarschuwd dat dit zou kunnen leiden tot een “onredelijke” toename van de morbiditeit en mortaliteit in het gebied. Bovendien zou het project gevolgen hebben voor ongeveer 100.000 inwoners van het gebied, waaronder 15.000 bedoeïenen uit Al Furah, die zouden moeten worden geëvacueerd uit het gebied dat voor mijnbouw is aangewezen en voor wie geen alternatieve huisvesting is gepland.⁴⁶ Ook dit toont aan dat ICL betrokken is bij koloniale praktijken van landroof en massale ontheemding om grondstoffen te winnen en te exploiteren.

Ten slotte financiert ICL rechtstreeks de Israeli Defense Forcess (IDF) via het programma ‘Adopt a Soldier’, een project dat tot doel heeft hulp te bieden aan IDF-gevechtssoldaten, die voortdurend dag in dag uit hun plicht vervullen, wat leidt tot uitputting, overbelasting en risicovolle situaties. ICL adopteert twee regimenten: het woestijnpatrouille-regiment (585), dat voornamelijk bestaat uit bedoeïenensoldaten, en het Rimon-regiment in de Givati-brigade.⁴⁷ De Givati-brigade nam actief deel aan verschillende massale wreedheden, waaronder de Nakba van 1947⁴⁸ en maakte tot begin 2025 deel uit van het grondoffensief in Gaza dat in oktober 2023 begon⁴⁹.

Stappen vooruit

De aanwezigheid en het gedrag van ICL in de haven van Amsterdam zijn zorgwekkend, vooral gezien hun wereldwijde schadelijke acties. Gelukkig werpen de inspanningen van Adem Vrij aan het IJ de eerste vruchten af. Lokale en provinciale autoriteiten onderzoeken de vervuiling en naar verwachting volgt er een aangescherpte milieuvergunning in de nabije toekomst. In de Tweede Kamer wordt ICL’s vervuiling eveneens besproken. In hoeverre de praktijken van ICL aan banden zullen worden gelegd en het bedrijf zal stoppen met het vervuilen van Amsterdamse wijken, zal afhangen van politieke wil en publieke druk.

Opmerking van de auteurs:

Het was onze bedoeling om zoveel mogelijk informatie over ICL te verzamelen om een gedocumenteerd eerste overzicht te kunnen geven aan groepen of organisaties die hierin geinteresseerd zijn. Als u over meer bronnen beschikt of organiseert rond ICL, neem dan contact met ons op.

Referenties

1 Het Parool. (2024, 30 May). Raad wil onderzoek: welke ‘troep’ stoot kunstmestbedrijf ICL Fertilizers in Amsterdamse haven uit? Het Parool. https://www.parool.nl/amsterdam/raad-wil-onderzoek-welke-troep-stoot-kunstmestbedrijf-icl-fertilizers-in-amsterdamse-haven-uit~babe1eb22/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

2 Evans, C. D., Monteith, D. T., Fowler, D., Cape, J. N., & Brayshaw, S. (2011). Hydrochloric Acid: An Overlooked Driver of Environmental Change. Environmental Science & Technology, 45(5), 1887–1894. https://doi.org/10.1021/es103574u

3 Mohammadbeigi, A., Heidari, H., Soltanzadeh, A., Darabi, M., & Asadi-Ghalhari, M. (2019). Respiratory effects of occupational exposure to low concentration of hydrochloric acid among exposed workers: a case study in steel industry. Medical Gas Research, 9(4), 208. https://doi.org/10.4103/2045-9912.273958

4 NRK. (2023, oktober 27). Yara kjøper Dødehavsmineraler av omstridt israelsk selskap. https://www.nrk.no/urix/yara-kjoper-dodehavsmineraler-av-omstridt-israelsk-selskap-1.17518725

5 Adem Vrij aan het IJ. (2025, 30 juni). Hoorzitting over schokkende cijfers zoutzuur-uitstoot ICL Fertilizers Amsterdam. https://ademvrijaanhetij.nl/hoorzitting-over-schokkende-cijfers-zoutzuur-uitstoot-icl-fertilizers-amsterdam/

6 Adem Vrij Aan Het IJ. (2025, 27 August). Kunstmestfabriek ICL opnieuw in de fout met zoutzuur. https://ademvrijaanhetij.nl/kunstmestfabriek-icl-opnieuw-in-de-fout-met-zoutzuur/

7 Adem Vrij Aan Het IJ. (2025, 3 september). Bezwaren ICL tegen dwangsom om zoutzuur ongegrond verklaard en nu snel zorgen voor gezonde lucht. https://ademvrijaanhetij.nl/bezwaren-icl-tegen-dwangsom-om-zoutzuur-ongegrond-verklaard-en-nu-snel-zorgen-voor-gezonde-lucht/

8 Het Parool. (2025, 17 september). Amsterdamse kunstmestfabriek gaat in beroep tegen boete voor te hoge uitstoot zoutzuur. https://www.parool.nl/amsterdam/amsterdamse-kunstmestfabriek-gaat-in-beroep-tegen-boete-voor-te-hoge-uitstoot-zoutzuur~bd5cd555/

9 Area Development. (2024, December 2). Israel-based ICL Group plans St. Louis City, Missouri, facility. https://www.areadevelopment.com/newsItems/12-2-2024/icl-group-st-louis-city-missouri.shtml

10 ICL Group. (n.d.). About us. https://www.icl-group.com/about-us/

11 ICL Group. (2022, March 3). ICL celebrates 30 years as a publicly traded company. https://investors.icl-group.com/reports-news-and-events/press-releases/press-releases-details/2022/ICL-Celebrates-30-Years-as-a-Publicly-Traded-Company/default.aspx

12 Financial Times. (n.d.). ICL Group Ltd, ICL:TLV profile. https://markets.ft.com/data/equities/tearsheet/profile?s=ICL:TLV

13 Corporate Watch. (2019, September 6). Yara: The fertiliser giant causing climate catastrophe. https://corporatewatch.org/yara-the-fertiliser-giant-causing-climate-catastrophe/#Impact

14 Yara International ASA. (n.d.). This is Yara. https://www.yara.com/this-is-yara/

15 Mukpo, A. (2021, September 22). Nitrogen: The environmental crisis you haven’t heard of yet. Mongabay. https://news.mongabay.com/2021/09/nitrogen-the-environmental-crisis-you-havent-heard-of-yet/

16 Shiva, V. (2016). Who really feeds the world? North Atlantic Books.

17 Cinamon, J. (2024, January 2). Behind the smoke: The unlawful use of white phosphorus. Corruption Tracker. https://corruption-tracker.org/blog/behind-the-smoke-the-unlawful-use-of-white-phosphorus

18 AlertaDH. (2019). Desastre medioambiental en el Bages. https://alertadh.org/es/caso/desastre-medioambiental-en-el-bages/

19 Area Development. (2024, December 2). Israel-based ICL Group plans St. Louis City, Missouri, facility. https://www.areadevelopment.com/newsItems/12-2-2024/icl-group-st-louis-city-missouri.shtml

20 Prism Reports. (2025, August 28). ICL Group, St. Louis & Israel: White phosphorus. https://prismreports.org/2025/08/28/icl-group-st-louis-israel-white-phosphorus/

21 https://icloutofstl.com/

22 Cinamon, J. (2024, January 2). Behind the smoke: The unlawful use of white phosphorus. Corruption Tracker. https://corruption-tracker.org/blog/behind-the-smoke-the-unlawful-use-of-white-phosphorus

23 World Health Organization. (2024, January 15). White phosphorus [Fact sheet]. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/white-phosphorus

24 Definition by the United Nations: “Incendiary weapons are weapons or munitions designed to set fire to objects or cause burn or respiratory injury to people through the action of flame, heat, or combination thereof, resulting from a chemical reaction of a flammable substance such as napalm or white phosphorus. The use of incendiary weapons is heavily interlinked with concerns over the respect of international humanitarian law, particularly the prohibition of weapons that cause superfluous injury or unnecessary suffering and regulations to protect civilians from the effects of hostilities.”https://disarmament.unoda.org/convarms/incendiary-weapons/

25 Cinamon, J. (2024, January 2). Behind the smoke: The unlawful use of white phosphorus. Corruption Tracker. https://corruption-tracker.org/blog/behind-the-smoke-the-unlawful-use-of-white-phosphorus

26 Prism Reports. (2025, August 28). ICL Group, St. Louis & Israel: White phosphorus. https://prismreports.org/2025/08/28/icl-group-st-louis-israel-white-phosphorus/

27 USAspending (n.d.): Indefinite Delivery / Indefinite Quantity (IDIQ) Contract. https://www.usaspending.gov/award/CONT_IDV_W52P1J20D3006_9700

28 McGrath, P., Doman, M., Fisher, J., Brettell, T., & Lim, A. (2024, June 30). Ethical super savings found invested in controversial weapons manufacturers. ABC News. https://www.abc.net.au/news/2024-07-01/ethical-super-savings-found-in-controversial-weapons-makers-/104015686

29 Cinamon, J. (2024, January 2). Behind the smoke: The unlawful use of white phosphorus. Corruption Tracker. https://corruption-tracker.org/blog/behind-the-smoke-the-unlawful-use-of-white-phosphorus

30 Cinamon, J. (2024, January 2). Behind the smoke: The unlawful use of white phosphorus. Corruption Tracker. https://corruption-tracker.org/blog/behind-the-smoke-the-unlawful-use-of-white-phosphorus

31 Wafa, A. (2010). Manufacturer responsibility for end use violations of domestic and international laws: U.S.-made white phosphorus in Gaza. Michigan State Journal of International Law, 18(2), 537–566. https://core.ac.uk/download/pdf/228469099.pdf

32 Human Rights Watch. (2023, October 12). Questions and answers on Israel’s use of white phosphorus in Gaza and Lebanon. https://www.hrw.org/news/2023/10/12/questions-and-answers-israels-use-white-phosphorus-gaza-and-lebanon

33 Cinamon, J. (2024, January 2). Behind the smoke: The unlawful use of white phosphorus. Corruption Tracker. https://corruption-tracker.org/blog/behind-the-smoke-the-unlawful-use-of-white-phosphorus

34 Amnesty International. (2023, October 31). Lebanon: Evidence of Israel’s unlawful use of white phosphorus in southern Lebanon as cross-border hostilities escalate. https://www.amnesty.org/en/latest/news/2023/10/lebanon-evidence-of-israels-unlawful-use-of-white-phosphorus-in-southern-lebanon-as-cross-border-hostilities-escalate/

35 Middle East Monitor. (2023, November 2). Israel drops white phosphorus on UN school. https://www.middleeastmonitor.com/20231102-israel-drops-white-phosphorus-on-un-school/

36 Arms, A., & Ristic, M. (2023, October 13). Israel/OPT: Identifying the Israeli Army’s use of white phosphorus in Gaza. Amnesty International – Citizen Evidence Lab. https://citizenevidence.org/2023/10/13/israel-opt-identifying-the-israeli-armys-use-of-white-phosphorus-in-gaza/

37 Cinamon, J. (2024, January 2). Behind the smoke: The unlawful use of white phosphorus. Corruption Tracker. https://corruption-tracker.org/blog/behind-the-smoke-the-unlawful-use-of-white-phosphorus

38 ICL Group. (2021). ICL Dead Sea | Israel.https://2021.icl-group-sustainability.com/reports/icl-dead-sea-israel/

39 Al-Haq. (2012, September 3). Pillage of the Dead Sea: Israel’s unlawful exploitation of natural resources in the occupied Palestinian territory. https://www.alhaq.org/publications/8076.html

40 NRK. (2023, oktober 27). Yara kjøper Dødehavsmineraler av omstridt israelsk selskap. https://www.nrk.no/urix/yara-kjoper-dodehavsmineraler-av-omstridt-israelsk-selskap-1.17518725

41 Who Profits. (2020, January). Agribusiness as Usual: Agricultural Technology and the Israeli Occupation. https://www.whoprofits.org/publications/report/69

42 NRK. (2023, oktober 27). Yara kjøper Dødehavsmineraler av omstridt israelsk selskap. https://www.nrk.no/urix/yara-kjoper-dodehavsmineraler-av-omstridt-israelsk-selskap-1.17518725

43 Who Profits. (n.d.). ICL Group Ltd. https://www.whoprofits.org/companies/company/6592?israel-chemicals-icl-group

44 Surkes, S. (2021, January 5). Ecosystem still reeling from toxic spill 3 years after Ashalim stream disaster. The Times of Israel. https://www.timesofisrael.com/ecosystem-still-reeling-from-toxic-spill-3-years-after-ashalim-stream-disaster/

45 Curiel, I. (2022, December 15). Israel slaps ICL with record fine over disastrous chemical spill. Ynetnews. https://www.ynetnews.com/environment/article/r1md0rods

46 Surkes, S. (2025, August 20). Divisive plan to mine phosphates in populated Negev area back on government agenda. The Times of Israel. https://www.timesofisrael.com/divisive-plan-to-mine-phosphates-in-populated-negev-area-back-on-government-agenda/

47 ICL Group. (2018). Philanthropy and welfare. https://2018.icl-group-sustainability.com/reports/philanthropy-and-welfare/

48 Rouhana, N. N., & Sabbagh-Khoury, A. (Eds.). (2011). The Palestinians in Israel: Readings in history, politics and society (Mada al-Carmel). https://mada-research.org/storage/uploads/2020/06/english.indd_.pdf

49 Middle East Monitor. (2025, January 22). Israel military brigade withdraws from Gaza with 86 fatalities. https://www.middleeastmonitor.com/20250122-israel-military-brigade-withdraws-from-gaza-with-86-fatalities/